Nu te zien: enorme kookketel uit het Schervenwrak

Vondsten uit scheepswrakken weerspiegelen het leven van mensen in het verleden zoals het echt was. Dat was bijvoorbeeld het geval bij de ontdekking van het zogenaamde Schervenwrak. Bekijk je de gehele lading van dit schip, dan ontstaat een heel duidelijk beeld. Een beeld van het leven op een suikerplantage in Suriname. De enorme kappa, een kookketel voor de suikerstroop, is een opvallende vertegenwoordiger van de lading. Deze is tijdelijk te zien in Museum Kaap Skil in oktober, de Maand van de Geschiedenis.

Op weg naar Suriname

Het Schervenwrak dankt zijn naam aan de vele gebroken serviesdelen die erin werden gevonden. Het is naar alle waarschijnlijkheid de Pieter Anthony, een fregat dat in 1822 bij Texel op een zandbank liep en verging. Het schip vervoerde alles wat nodig was om een nieuwe suikerplantage te stichten. Van de luxe goederen voor de plantage-eigenaar tot de gereedschappen voor de tot slaaf gemaakten. De bestemming was Suriname, maar verder dan de Waddenzee is het schip dus niet gekomen.

Twee leefwerelden

Het schrijnende verschil tussen de pronkstukken en luxe goederen van de plantagehouder en de gereedschappen voor de tot slaaf gemaakten die het harde werk moesten doen, weerspiegelt de situatie op de plantages en de twee compleet verschillende leefwerelden die er naast elkaar bestonden. Vele vondsten uit het Schervenwrak zijn bij Museum Kaap Skil te zien in de tentoonstelling ‘De ondergang van de Pieter Anthony’. De kappa is nu ook tijdelijk te bezichtigen.

Gevaarlijk werk

In de kolonie Suriname was rietsuiker het meest gewilde en winstgevende slavernijproduct, maar helaas was het productieproces tegelijkertijd het meest arbeidsintensief en dodelijkst. In de kappa’s werd het versgeperste sap van de suikerrietstengels ingekookt. In ploegendiensten roerden de, voornamelijk vrouwelijke, tot slaaf gemaakten constant in ketel. Met groot risico op brandwonden vanwege de borrelende, hete, stroperige massa. Een deel ervan kristalliseerde tot suiker. Het donkere overblijfsel, melasse, werd gebruikt voor de productie van rum.

Bijzonder

De kappa uit de Pieter Anthony is de hele maand oktober te zien in Museum Kaap Skil. De messing kookketel is met zijn doorsnede van 1.20 meter niet te missen. Hij maakte eerder onderdeel uit van de Grote Suriname Tentoonstelling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Archeoloog Michiel Bartels zei toen over deze kappa, dat het de mooiste is die hij ooit heeft gezien. Wie hem met eigen ogen wil zien, kan van dinsdag t/m zondag terecht bij Museum Kaap Skil. Online reserveren is wel noodzakelijk en kan op kaapskil.nl.