Puzzelen en speuren

Gepubliceerd op 12 oktober 2017

Geschreven door Alec Ewing

Kind bezig met onderwatervondstEr komen bijna elke week wel bijzondere objecten tevoorschijn op het eiland. Schatten uit de zee, spectaculaire jutvondsten en spullen uit erfenissen en dozen op zolder. Als het museum wordt gebeld mag ik, als conservator, komen kijken. Ik voel mij dan een beetje als een kind in de snoepwinkel. Oud is het altijd, maar wat is het, waar komt het vandaan, waar was het voor bedoeld? Dat soort vragen komt meteen boven, maar het is niet altijd even gemakkelijk om ze te beantwoorden. Enorm spannend!

In een visnet

Zo kwamen onlangs Tony van der Vis en Fred Wiering van de TX38 naar het museum met een houten bordje dat ze in hun net hadden aangetroffen. Er stond KM AMAZONE op en een kroontje. De letters KM deden me onmiddellijk denken aan de Koninklijke Marine, dus ik ben ermee naar mijn collega van het Marinemuseum in Den Helder gegaan. Hij hielp mij echter meteen uit de droom: de Nederlandse marine heeft nooit een schip met de naam Amazone in de vaart gehad.

Pruisisch schip

Met behulp van een Duitse collega wisten we de mogelijke herkomst van dit naambordje te achterhalen. Het is waarschijnlijk afkomstig van de SMS Amazone, een schip dat in 1843 in Stettin (in het toenmalige Koninkrijk Pruisen) is gebouwd. Het was een driemaster van 44 meter lang, bewapend met 18 kanonnen. Uit krantenarchieven bleek dat het in 1861 is gezonken op de Noordzee nabij Texel, waarbij de volledige bemanning is omgekomen. Het naambordje heeft mogelijk op een loopbrug of reddingsboot gehangen. Wonderlijk dat dat dan anderhalve eeuw later tussen de vangst op de lopende band verschijnt!

Uitzoekwerk

Het uitzoeken van de verhalen achter vondsten is een heel leuk en spannend aspect van mijn werk. Het gaat niet altijd zo snel als bij het naambordje van de Amazone en soms kom je er helemaal niet achter wat de achtergrond van een object is. Maar als het wel lukt, geeft dat echt een kick. Niet alles is in boeken of online te vinden, maar gelukkig zijn er veel experts op allerlei verschillende terreinen die ik kan raadplegen. Door het uitzoekwerk leer ik zelf ook steeds meer.

Help de conservator

Aan het begin van de herfstvakantie zijn de landelijke Archeologiedagen. Mijn collega’s Annelies Verbrugge en Marieke Holthuijsen hebben daarom een kinderactiviteit bedacht die refereert naar de archeologie. Het heet ‘Help de conservator’ en vindt plaats in de tentoonstelling Archeologie onder water. Ik heb allemaal objecten bij elkaar gezocht die door de kinderen onderzocht mogen worden. Aan de hand van een vragenlijst kunnen ze zelf een idee krijgen over de herkomst, functie en leeftijd van een object. Zo ontdekken ze meteen wat het werk van een conservator inhoudt. Wie weet raakt er een geïnspireerd om later geschiedenis of archeologie te gaan studeren!