Kruitmaatjes uit het Palmhoutwrak

Bewapende musketier met bandelier op de borst. (Atelier van) Hendrick Goltzius, 1585 -1589. Rijksstudio Rijksmuseum

Bewapende musketier met bandelier op de borst. (Atelier van) Hendrick Goltzius, 1585 -1589. Rijksstudio Rijksmuseum

Kruitmaten van hout en leer, opgedoken bij een zeventiende-eeuws scheepswrak dat op de bodem van de Waddenzee ligt. Bij dit zogenaamde Palmhoutwrak zijn honderden bijzondere objecten gevonden, waaronder een unieke zeventiende eeuwse jurk. Het schip was zwaar bewapend, vermoedelijk omdat het op de Middellandse Zee voer. De Noord-Afrikaanse kust wemelde van de ‘Barbarijse zeerovers’, waar men zich tegen wilde beschermen.

Aan een riem

Kruitmaatjes zijn kleine houten kokertjes met een leren omhulsel. Ze werden aan een leren band gedragen en bevatten precies genoeg kruit voor een schot. De leren riemen waaraan de kokers met buskruit bevestigd werden, heten bandeliers.

Te zien

Objecten als de kruitmaatjes geven de onderzoekers een beeld van de bewapening van het schip. De kruitmaatjes zijn op kosten van de provincie Noord-Holland geconserveerd en gerestaureerd. De kruitmaatjes en vele andere unieke vondsten uit het Palmhoutwrak zijn te zien in een nieuwe, spectaculaire tentoonstelling in de kelder van het hoofdgebouw van Museum Kaap Skil.

NB: Er vindt nog steeds onderzoek naar de collectie plaats. Dit artikel kan hierdoor verouderde informatie of achterhaalde inzichten bevatten.