Kletsnatte archeologie
Het zijn drukke tijden in de wereld van de maritieme archeologie. Dankzij de drukbezochte jurk uit het Palmhoutwrak en bijbehorende documentaire zijn scheepswrakken zichtbaarder dan ooit. Deze zomer doet de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed twee maanden lang onderzoek naar het Twee Kanonnenwrak (BZN9) in de Waddenzee. De laatste vondsten en nieuwste ontwikkelingen zijn elke woensdag te volgen in het Archeolab van Museum Kaap Skil.
Tijd stilgezet
Schepen vergaan vaak terwijl ze helemaal volgeladen zijn met goederen, op moment van vertrek of juist net onderweg naar huis. De bemanning en al hun voorraden en spullen, zijn meestal aan boord gebleven. We noemen de scheepswrakken rondom Texel niet voor niets ‘tijdscapsules’ uit het verleden, momentopnames die zijn bedolven onder het zand.
Opgraven onder water
Een scheepswrak kan een schat aan informatie bevatten (en soms ook tastbare schatten). Het onderzoek aan de wrakken leert ons veel over de bouw van het schip, hoe men erop voer, hoe de bemanning leefde, en over de handelsnetwerken en economische geschiedenis uit die tijd. Zo krijgen we een veel completer beeld van het verleden. Archeologen noemen het trouwens, ook als het onderwater plaatsvindt, nog steeds ‘opgraven’.
Twee kanonnen
Het Twee Kanonnenwrak, zoals de Texelse duikers het wrak noemden toen ze het in de jaren negentig ontdekten, staat al lang op de wachtlijst voor verder onderzoek. Centraal op het wrak lagen twee grote gietijzeren kanonnen – vandaar de naam. Het schip zal overigens wel tientallen stuks geschut hebben gehad! Een groot deel van het wrak lag bij de ontdekking nog onder het zand verstopt, maar het was wel al duidelijk dat het ergens in de tweede helft van de 17de eeuw gezonken moet zijn. Misschien ergens rond 1650-1675?
Straatvaarder
Er zijn in de jaren negentig al best wat vondsten op het wrak gedaan. Een grote partij fraai aardewerk bijvoorbeeld, met prachtig versierde borden en schotels uit Toscane en Zuid-Frankrijk. Dit wijst op handel met landen aan de Middellandse Zee. Het schip was met een vol ruim op weg naar Amsterdam. Het was waarschijnlijk een zogenaamde ‘straatvaarder’, een schip dat over de Straat van Gibraltar (tussen Spanje en Marokko) handel dreef.
Archeolab
Met dit nieuwe onderzoek krijgen we hopelijk een veel completer beeld van het schip, en een heleboel nieuwe vondsten. Het achterschip, waar de bemanning leefde, de voorraden stonden en de kruitkamer was, lag voorheen namelijk nog onder het zand. Wie weet wat daar nog ligt? Tot eind juli duiken de archeologen van de RCE op de BZN9. De nieuwe, nog kletsnatte vondsten worden elke woensdag in het Archeolab van Museum Kaap Skil onderzocht, geregistreerd en met een 3D scanner vastgelegd. Kom langs!
