De kracht van metaal
‘Zo sterk als staal’, ‘zo hard als ijzer’ en ‘zo zwaar als lood’, heb je vast weleens gehoord. Niet voor niets vormen metalen vondsten een belangrijke objectgroep binnen de maritieme archeologie. Niet alleen werd metaal toegepast op de houten schepen zelf, er werden ook vele metalen objecten verhandeld. Soms waren die spullen helemaal afgewerkt, soms waren het halffabricaten waarmee men op andere bestemmingen producten kon maken. Het is wel een uitdaging om metalen objecten goed te bewaren, zeker als het jaren onder water heeft gelegen.
Houvast
Wanneer je over het buitenterrein van Museum Kaap Skil wandelt, zal één object je meteen opvallen: een zeer groot ijzeren stokanker. Verderop zijn er nog zeker twintig te vinden, in allerlei soorten en maten. Wist je dat je aan de afmetingen van een anker kunt afleiden hoe groot het bijbehorende schip is geweest? Vroeger hebben honderden schepen voor anker gelegen op de Reede van Texel. Het is dus niet gek dat er met regelmaat nog één wordt opgevist uit de Waddenzee.
Versiering
Niet alleen grote, zware objecten werden van metaal vervaardigd, ook de kleinste dingen konden worden gesmeed of gegoten. Brons en koper werd vaak op en in houten objecten verwerkt. Zo zijn er kisten met meubelbeslag gevonden die, eenmaal op de bestemming aangekomen, op kastlades kon worden bevestigd. Tin werd vaak gebruikt voor tafelgerei, bijvoorbeeld voor doppen van glazen flessen of deksels van steengoed kruiken. Gevonden rollen bladkoper laten zien dat niet alle producten afgewerkt waren voordat ze werden verscheept.
Edelmetalen
Ook objecten van goud en zilver werden vervoerd. Uit het Palmhoutwrak kwam een rijke lading voorwerpen tevoorschijn; zilveren borden, bekers en bestek, maar ook zilverdraad, verwerkt in kleding en accessoires. Helaas wordt zilver na verloop van tijd zwart, waardoor zijn glans verdwijnt of het zelfs uit elkaar brokkelt. Wat nog wel glimt is het gouden vingerhoedje, een uniek exemplaar, omdat ze in veel grotere getalen van messing of zilver worden aangetroffen. De zilveren en gouden knopen laten de fijne filigreintechniek zien, een specialistisch werkje.
Waarde
Natuurlijk missen we nog iets dan in alle metaalsoorten kon worden uitgevoerd: munten. De bouw van schepen en de daarmee gepaarde handel moest natuurlijk wel betaald worden. Op de Texelse kust zijn dan ook munten uit alle hoeken van de wereld aangespoeld; van Zweden tot België en van Mexico tot zelfs China. Sommige dateren al uit de 15e eeuw! Onderschat de kracht van metaal dus niet, soms is een object eeuwen later nog steeds zeer waardevol.
