Steengoed!
Het vormt de grootste materiaalsoort binnen de archeologische vondsten: keramiek. Dat heeft twee oorzaken: er is héél veel van geproduceerd (en nog steeds) en het is veel minder kwetsbaar voor schade dan andere materiaalsoorten, zoals brons of hout. Maar het ene keramiek is het andere niet. Er zijn onder andere verschillen in de gebruikte klei, baktemperatuur en afwerking. Deze verschillen zijn afhankelijk van waar en wanneer het object werd gemaakt en waarvoor het gebruikt zou worden. Keramiek kent vele toepassingen, denk maar eens aan dakpannen, tegels, borden, vazen en beeldjes.
Datering via keramiek
De naam keramiek is afgeleid van keramos, het Griekse woord voor gebakken klei. Je kunt de objectgroep grofweg onderverdelen in drie categorieën: aardewerk, steengoed en porselein, gebaseerd op de temperatuur waarop de klei gebakken wordt. Omdat klei al eeuwenlang door mensen wordt gebruikt om spullen van te maken, hebben archeologen een goed beeld van de verschillende types en vormen, waardoor het heel goed gedateerd kan worden. De keramieken vondsten zijn ook vaak de belangrijkste aanwijzing voor de datering van bijvoorbeeld een gezonken schip.
Bron van informatie
Niet alleen voor het dateren van scheepswrakken is keramiek handig. Ook om te achterhalen wat voor functie het schip heeft gehad en waar het vandaan kwam of naartoe ging. Vind je aardewerk afkomstig uit het Middellandse Zeegebied? Dan was het schip waarschijnlijk een Straatvaarder; een handelsschip dat voer via de Straat van Gibraltar. Het Palmhoutwrak is hier een voorbeeld van. Voor porselein moest je verder reizen, de Chinezen wisten het procedé om porselein te maken namelijk ongeveer duizend jaar geheim te houden. Al het porselein van vóór 1700 komt dus uit Azië.
Vindplaats belangrijk
Van keramiek werd aan boord trouwens slim gebruik gemaakt. Zo werd een lading bakstenen helemaal onderin geplaatst, als ballast, voor de stabiliteit van het schip tijdens de overtocht. En niet al de keramiek die je in een scheepswrak vindt was lading of handel. Om brandgevaar te vermijden werden in de kombuis tegels gebruikt, bij de oven en de vuurplaats. Het is daarom interessant om te weten in welk deel van het schip vondsten worden gedaan. Kortom, hoe alledaags en heel gewoon die potten, pannen, pijpen, knikkers, kruiken, kommen, koppen en schotels ook zijn, we leren er een heleboel van!
