Een levend ambacht

Gepubliceerd op 26 september 2019

Geschreven door touwslagers Hans Bakker en Dick Witte

Wij, Hans Bakker en Dick Witte, zijn touwslagers bij Museum Kaap Skil. Van mei tot november kun je ons elke dinsdag- en donderdagmiddag vinden op het buitenterrein van het museum. Op onze lijnbaan van 12,5 meter lang draaien we springtouwen. Kinderen willen ons altijd graag helpen en krijgen dan na afloop hun zelf gedraaide touw cadeau. Het is heel leuk om te zien hoe trots ze dan zijn!

Aparte termen

Eigenlijk zijn het rare woorden: touwslager en touwslaan. Eigenlijk zou ‘touwdraaien’ logischer zijn. In het woord lijnbaan zit de andere benaming voor touw: lijn. Op schepen heten touwen namelijk lijnen. Op de grote handelsschepen die de halve wereld over voeren, zaten ongelooflijk veel touwen. In de tijd van de VOC waren er dus veel touwslagers nodig om aan de vraag te voldoen. Hun lijnbanen waren wel van een wat andere orde dan die van ons; die waren 300 meter lang!

Draaien

Als wij bij Museum Kaap Skil aan het werk zijn, hebben we altijd een blauwe kiel aan en een strooien hoed op. Iedereen die ons helpt, krijgt ook een strooien hoedje op. Wij laten de bezoekers helpen met het uitlopen van het touw en het draaien aan het wiel. Meestal zijn het kinderen, maar als die er niet zijn, doen volwassenen net zo graag mee! Michiel de Ruyter is zijn carrière ook ooit begonnen op de lijnbaan: daar komt het liedje vandaan “In een blauwgeruite kiel, draaide hij aan het grote wiel”.

Touwtje springen

Een normaal springtouw maken we van de helft van een touw van onze lijnbaan. Voor schoolklassen maken we meestal een lange. Dan kan een groep kinderen tegelijk springen. Het record ligt op 8 kinderen tegelijk. Het valt ons op dat kinderen tegenwoordig minder ervaring hebben met touwtje springen. Blijkbaar wordt het niet veel meer gedaan. Maar misschien stimuleert het zelfgemaakte touw dan om het wel te doen. In elk geval hebben ze er een leuke, tastbare herinnering aan.

Hulptroepen

Hans’ broer Jaap was tot voor kort ook een van de vaste touwslagers. Nu hij bijna 90 is, wordt al dat staan en lopen wat veel en heeft hij een andere functie in het openluchtmuseum. Hij is chirurgijn en zet indien nodig armen en benen af. Het valt ons wel op dat hij wat dat betreft weinig klandizie heeft! Wim Schouten is een echte touwkunstenaar; hij kan netten boeten, klossen maken, touw splitsen. Wim springt ook regelmatig in bij het touwslaan.

Veel vrijwilligers

Het touwslaan is een van de ambachten die bij Museum Kaap Skil worden getoond. Netten boeten, smeden en spinnen zijn andere voorbeelden. We zijn met een grote groep vrijwilligers, die van mei tot en met oktober zorgen dat het openluchtmuseum leeft. In de bakkerij staat een winkeldame, de molen draait dankzij de molenaars, de vissersvrouw zit te breien in haar huisje. Vooral bij mooi weer is het buitenterrein heel gezellig met al die bedrijvigheid. Lijkt het je leuk om een bijdrage te leveren aan een onvergetelijk museumbezoek? Neem dan contact op met Corina Hordijk of loop eens binnen.