Lezing Rijksdienst over onderzoek Palmhoutwrak

De maritiem archeologen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) duiken vanaf nu vijf weken op het Palmhoutwrak. Mogelijk bevat dit 17^e-eeuwse scheepswrak, waar al honderden exclusieve voorwerpen uit zijn gekomen, nog heel veel waardevolle spullen. Het huidige project behelst echter geen opgraving, maar onderzoek. Voorafgaand aan de duikperiode heeft archeoloog Thijs Coenen in een lezing bij Museum Kaap Skil verteld wat het onderzoek precies inhoudt. De lezing is hieronder te bekijken.

Toekomstscenario’s

Vanwege de bedreigingen door paalworm, stroming en menselijk handelen is het meest kwetsbare deel van het Palmhoutwrak in 2020 afgedekt met steigergaas. In het vijf weken durende onderwateronderzoek willen de archeologen van de RCE meer informatie verzamelen over de omvang van het wrak. Met deze kennis gaan ze toekomstscenario’s opstellen over wat er met deze vindplaats zou kunnen gebeuren. De komende duikperiode is dus niet bedoeld om objecten naar boven te halen.

Proefsleuven

Er worden voor het onderzoek drie proefsleuven gegraven. De eerste sleuf dient om het voorschip te vinden. Hierbij wordt tot op het wrak gegraven. Met de tweede sleuf hopen de onderzoekers het achterschip te vinden. Ook hier graven ze alleen tot op de constructie. De derde sleuf gaat midden door het wrak, om te bepalen tot welke diepte het daar bewaard is gebleven. Deze sleuf zal naar schatting zo’n 3 meter breed worden, afhankelijk van de instroom/stabiliteit van de omgeving. De sleuven in voor- en achterschip zullen breder, maar ondieper zijn. Na afloop van het project wordt het wrak weer compleet afgedekt.

Opgraving

In juli 2023 heeft de RCE ook gedoken op een scheepswrak bij Texel. Dit schip, de BZN9, is toen wél opgegraven. Tijdens een lezing bij Museum Kaap Skil in die periode, heeft maritiem archeoloog Thijs Coenen uitgelegd waarom het Palmhoutwrak niet ook ‘gewoon opgegraven’ kan worden. De reden is, dat dit een enorme inspanning en budget zou kosten; behalve de opgraving zelf zouden ook de conservering en het onderzoek aan de opgedoken objecten heel veel menskracht, opslag en geld vragen. Een opgraving kan alleen plaatsvinden als aan al dit soort voorwaarden voldaan kan worden. Met het huidige onderzoek verwachten de archeologen een beter inzicht te krijgen in de voorwaarden waaraan voldaan zou moeten worden als het Palmhoutwrak zou worden opgegraven.

Lezing

In zijn lezing, die hieronder te bekijken is, legt Thijs Coenen uit hoe ze het onderzoek gaan vormgeven, wat ze te weten willen komen en waarvoor de gegevens gebruikt zullen worden.