Boekband uit het Palmhoutwrak

In het Palmhoutwrak zijn twee scheepskisten met ten minste 32 boekomslagen aangetroffen. Het waren vooral grote leren boekbanden, bedekt met uiteenlopende (vergulde) decoraties. Ook lagen er verschillende sluitingen van andere boeken bij. Mogelijk ging het hier om een grote bibliotheek van dure boeken. Een van de meest opvallende banden was een kalfsleren boekband met een koninklijk stempel.

Koningen van Engeland, Ierland en Schotland

Het stempel stelt het wapen van de Schotse koninklijke familie Stuart voor. De Stuarts leverden al sinds de middeleeuwen de koningen van Schotland. Aan het begin van de zeventiende eeuw werd Koning Jacobus VI van Schotland ook de Koning van Engeland en Ierland. Al deze landen zijn in de vier vlakken van het gekroonde schildje afgebeeld, beginnend rechtsboven: de klimmende leeuw van Schotland, vier kleinere schildjes van de Engelse kroon met twee keer drie Engelse leeuwen en twee keer drie Franse lelies, de harp van Ierland en tot slot opnieuw het wapen van Engeland. Ook is er het oud-Franse motto van de Engelse Orde van de Kousenband op te lezen: Honi soit qui mal y pense, (Schande aan hem die er kwaad van denkt).

Speculaties

Dankzij het goed herkenbare wapen van het Engelse koningshuis legde men al snel een verband tussen het Palmhoutwrak en Engeland. Zou de hele verzameling rijke spullen en kleding uit Engeland afkomstig zijn? Is dit boek misschien afkomstig uit de koninklijke bibliotheek in Londen? En zou De Jurk aan het hof van de Stuarts gedragen zijn?

Handelsband

Uit het onderzoek naar de boekband is gebleken dat het hier om een ‘handelsband’ gaat: een boekomslag voor particuliere verkoop. In bibliotheken in Cambridge zijn nog twee boeken aangetroffen met hetzelfde stempel. Net als deze boekomslag, zijn die banden vermoedelijk rond 1620 in Londen gemaakt. Er is geen reden om aan te nemen dat ze ooit aan het Engelse hof zijn geweest.

Boekenverzamelaar

Het verdere onderzoek naar de rest van de boekomslagen maakt de herkomst van het schip nog onzekerder. De bibliotheek is namelijk ontzettend internationaal. Naast deze Engelse band zijn er ook Franse, Vlaamse, Duitse, Amsterdamse en zelfs Poolse boekbanden geïdentificeerd. Veel dure banden zijn in de zestiende eeuw gemaakt, enkelen aan het begin van zeventiende eeuw. Zou dit een antieke verzameling boeken zijn, van een zeer vermogende boekenliefhebber?

NB: Er vindt nog steeds onderzoek naar de collectie plaats. Dit artikel kan hierdoor verouderde informatie of achterhaalde inzichten bevatten.