Mijn topstuk – Lontstok met houtsnijwerk

Gepubliceerd op 25 juli 2024

Geschreven door Jente Kruijsen

Een leuke vraag: “Wat is jouw topstuk bij Museum Kaap Skil?” Mijn topstuk is klein en op het eerste gezicht onopvallend. Het heeft niet eens een eigen bordje! Maar als je weet waar je naar kijkt, is het een geweldig object. Het is een dier, die de top van een lontstok vormde. Uit zijn bek stak het lont. Als het lont brandde, moet het eruit hebben gezien alsof het dier vuur spuwde. Volgens de onderzoekers is het een wolf. Ik vind, vanwege dat vuurspuwen, een draak logischer.

Bijzonder houtsnijwerk

Een lontstok werd gebruikt om het buskruit in een kanon aan te steken. Omdat het voor een kanonnier gevaarlijk is om dat van heel dichtbij te doen, gebruikte hij een stok met aan het eind een gloeiende lont. Dat iemand de moeite heeft genomen om uit het hout van de lontstok een dier te snijden, vind ik heel bijzonder. Het is een prachtig detail, maar wie zal het gezien hebben?

Zwaarbewapend

De lontstok is afkomstig uit het 17e-eeuwse Palmhoutwrak. Hij is dan ook te zien in de tentoonstelling Palmhoutwrak, in de zogenaamde konstabelvitrine. Een konstabel is iemand die verantwoordelijk is voor de bewapening. In de vitrine zie je meerdere objecten die met het geschut te maken hebben. Het Palmhoutwrak was flink bewapend; het was een zogenaamde Straatvaarder, een schip dat – via de Straat van Gibraltar – op de Middellandse Zee voer. Daar kon je te maken krijgen met kapers, de bewapening diende om zich daartegen te verdedigen.

Lont van blad

Voor de lont werd een plant gebruikt: grote zandkool (Diplotaxis tenuifolia). De bladeren van deze plant bevatten paraffineachtige waskristallen, waardoor ze heel geschikt zijn om iets mee aan te steken. Een lont gemaakt van zandkool geeft geen vlammen, maar gloeit. De plant groeit trouwens ook vandaag de dag nog langs de dijk op Texel.

Tentoonstelling vol details

De tentoonstelling Palmhoutwrak zit vol verborgen verhalen en prachtige details, zoals die van de lontstok. Als je er vaker rondkijkt, kun je steeds weer iets nieuws vinden. Op sommige details word je gewezen via de teksten of video’s, andere moet je zelf ontdekken. Als je meegaat met een rondleiding zal de gids je ook op dit soort details wijzen en erover vertellen. Er is zoveel meer te zien dan de jurk, hoe mooi die ook is! Kom vooral eens langs en neem rustig de tijd om alles te bekijken. Ik ben benieuwd of je mijn topstuk weet te vinden!