Eeuwenoud pistool en wiel gevonden

Gepubliceerd op 25 maart 2020

Erik Willebrands, medewerker van de Technische Dienst van Stichting Texels Museum, heeft twee bijzondere voorwerpen gevonden. Tijdens een gezinswandeling op de Hors trof hij een 18e-eeuws pistool en een enorm houten wiel aan. Het was extreem laag water, waardoor de objecten bloot kwamen te liggen. Ze zijn afkomstig van de vele scheepswrakken die in zee liggen.

Scheepskerkhoven

Het komt vaker voor dat bij heel laag water, na een periode van storm, restanten van en uit houten scheepswrakken aanspoelen. De wateren voor de oostkust van Texel en de gebieden rondom de Razende Bol zijn grote scheepskerkhoven. Door de eeuwen heen zijn hier honderden schepen vergaan. De vondsten van Erik zijn wel heel bijzonder; conservator Alec Ewing van Museum Kaap Skil is er enthousiast over.

Groot en zwaar

Het houten wiel is kolossaal en helemaal bekleed met ijzer. Alec denkt dat het afkomstig is van de houten constructie waar een kanon op rust, een zogenaamd rolpaard of affuit. Gezien het enorme formaat moet er wel een reusachtig kanon bij hebben gehoord. De Texelse strandvonders hebben het zware wiel voor Museum Kaap Skil van het strand af gesleept. Een monsterklus! Ze houden de plek in de gaten voor het geval er meer onderdelen aanspoelen van het affuit en het kanon dat erbij hoort.

Buskruitpistool

Grote onderdelen van de scheepsconstructie, al dan niet kapot, spoelen wel vaker aan. Kleine gebruiksvoorwerpen van de opvarenden zijn veel zeldzamer. Zeker in een nog herkenbare vorm, zoals het pistool dat Erik vond. Vanwege het thuiswerken moest Alec het object van de foto af beoordelen: “Dit lijkt een pistool met een vuursteenslot te zijn. Dit type slot wordt ook wel een snaphaanslot genoemd. Het is een vrij betrouwbaar soort buskruitpistool. Ze zijn vanaf de zestiende tot en met de negentiende eeuw in gebruik geweest. Ze worden niet vaak in scheepswrakken gevonden. Misschien komen pistool en kanon wel van hetzelfde oorlogsschip?”

Ontzilten

Objecten die afkomstig zijn uit historische scheepswrakken spreken altijd erg tot de verbeelding. Vooral als je ze zelf vindt op het strand! Meile, de zoon van Erik en Maartje Willebrands, was zwaar onder de indruk van het grote wiel, het pistool vond hij ontzettend stoer. De vondsten moeten nu eerst een tijd ontzilten in zoetwater. Hans Eelman ontfermt zich voorlopig over het enorme wiel.