Boten bij de vis

Gepubliceerd op 20 september 2018

Geschreven door Alec Ewing

Alweer een nieuwe tentoonstelling bij Museum Kaap Skil! Vanaf 15 september is er de tijdelijke expositie ‘Boten bij de vis’ te zien. Je moet er wel snel bij zijn, want deze reizende expositie blijft maar twee maanden bij ons. De tentoonstelling gaat over vissers uit de hele Zuiderzeeregio, van Texel tot Harderwijk, hun schepen en de werven waar deze gebouwd zijn. We hebben hem mooi opgesteld in het monumentale graanpakhuis.

Allerlei soorten boten

Op de Zuiderzee, nu de IJsselmeer, werd veel gevist. De schepen moesten niet alleen snel kunnen zeilen op deze ondiepe binnenzee, maar ook voldoende plaats bieden voor de opslag van de gevangen vis. Daarnaast moest een schip veilig en sterk zijn. Je ging niet zomaar met een boot uit vissen. Vissermannen uit de verschillende dorpen rond de Zuiderzee gebruikten verschillende soorten boten. Het waren onder meer aken, botters, blazers en vletten. De Texelse vissers voeren vooral op blazers. De blazer TX11 uit 1894, waarvan de restanten bij Kaap Skil te zien zijn, is hier een voorbeeld van. Modellen van verschillende soorten schepen zijn te zien in de tentoonstelling.

Historische blazer TX11

Hoewel de TX11 bij Kaap Skil zijn laatste rustplaats heeft gevonden, vaart er nog steeds een replica op het IJsselmeer rond. Om de opening van de tentoonstelling op te luisteren hebben we deze replica naar Oudeschild gehaald. Het was een unieke kans om een prachtige houten blazer van buiten én van binnen te bekijken. Deze TX11 behoort tot de collectie van de vereniging Vrienden van het Zuiderzeemuseum en ligt normaal gesproken afgemeerd bij de scheepstimmerwerf van Workum.

Unieke beelden

De visserij was één van de belangrijkste bronnen van voedsel en inkomsten voor de dorpen en steden rond de Zuiderzee. Rondom de Zuiderzee ontwikkelde zich een ware visserij-industrie met scheepswerven, zeilmakerijen en touwslagers. Bijna elke vissersplaats had wel een scheepswerf. In Oudeschild was die van familie De Wijn. Daar werden de blazers van Texelse vissers onderhouden. ‘Boten bij de vis’ bevat uniek beeldmateriaal van deze scheepswerven en originele objecten uit de visserij. Op een touchscreen is bovendien een digitaal archief te raadplegen, met aanvullend fotomateriaal en filmfragmenten.

Reizende tentoonstelling

Deze tentoonstelling is mogelijk gemaakt door het Netwerk Zuiderzeecollectie, waar maar liefst 21 musea aan mee doen. Ons doel is de geschiedenis en cultuur van het Zuiderzeegebied zo goed mogelijk over te brengen. Het is super interessant om de Texelse visserij binnen deze grotere context te zien. Hoewel er zeker overeenkomsten zijn, blijken Texelaars sommige dingen toch weer even anders te doen.‘Boten bij de vis’ kwam aanvaren naar Texel vanuit Museum Spakenburg.  Na Texel vaart deze tentoonstelling door naar het volgende deelnemende museum.